Parki krajobrazowe i rezerwaty przyrody to obszary niezwykle cenne przyrodniczo. Wyprawa tam zapewni nam niezapomniane wrażenia, ale wybierając się, musimy zadbać o naszą świadomość ekologiczną, działać tak, by nie wyrządzać szkód. Wokół Szczyrku, z którego Marta Hoppe poprowadziła niedzielą audycję "Szanuj zieleń", rozciągają się przepiękne tereny - to Park Krajobrazowy Beskidu Śląskiego.
33:59 PR4_09.03.2025_9.12_Szanuj_zieleń 9.12.17 9.46.16.mp3 Parki krajobrazowe i rezerwaty przyrody - czym są i jak się zachować na ich terenie?
Czym jest park krajobrazowy?
- Warto wiedzieć, że park krajobrazowy to taka forma ochrony przyrody, która ma chronić obszar, który jest wartościowy pod kątem przyrodniczym, krajobrazowym, kulturowym i historycznym, ale w warunkach zrównoważonego rozwoju - wyjaśnia Piotr Dziki z żywieckiego oddziału Parków Krajobrazowych Województwa Śląskiego. - W parku krajobrazowym chronimy przyrodę, ale ludzie też normalnie tu funkcjonują. W parku musi powstać kompromis, by zachować piękno i atrakcyjność przyrody i krajobrazu, ale też żeby żyć normalnie. To nie zawsze jest łatwe.
W Szczyrku funkcjonuje rozbudowana baza turystyczna, ale niedaleko są też miejsca całkiem dzikie. Czwórkowy gość wyjaśnia, że termin "park krajobrazowy" obejmuje cały obszar, jest pewną "nakładką" na tereny różnych właścicieli - na grunty prywatne, gminne czy te administrowane przez Lasy Państwowe. - Każde miasto, miejscowość, gmina mają plan zagospodarowania przestrzennego, który określa, co i gdzie można wybudować, a co nie - mówi. - Wszystko po to, by charakter gór nie stracił na swojej wartości - tłumaczy.
Rezerwat przyrody, czyli to, co najcenniejsze
Parki krajobrazowe to 8 procent powierzchni Polski, jest ich 125. Rezerwatów przyrody mamy więcej - 1525 (dane z kwietnia 2024), ale stanowią niewiele ponad pół procenta obszaru naszego kraju.
- Rezerwaty to małe obszary parków krajobrazowych czy narodowych - mówi Piotr Dziki. - Na naszym terenie mamy ich 8. One chronią bardzo dobrze zachowane fragmenty przyrody. Przez lata mocno przekształciliśmy przyrodę, ale gdzieniegdzie zostały kawałki doskonale zachowane, nie tknięte ręką człowieka. Rezerwaty w przeważającej części chronią roślinność - buczyny, świerczyny, jaworzyny czy inne zbiorowiska roślinności. Do niektórych z nich możemy wejść, ale nie do wszystkich.
Zdarza się, i z taką sytuacją mamy do czynienia w Beskidzie Śląskim, że przez rezerwat przyrody przebiega oficjalny szlak turystyczny albo ścieżka przyrodniczo-edukacyjna. - To sprawia, że możemy poznać rezerwat - ale jest kilka rzeczy, o których musimy pamiętać:
- nie wolno nam zbaczać ze szlaku/ścieżki,
- nie wolno nocować na terenie rezerwatu,
- nie wolno używać ognia,
- nie można nic zbierać,
- nie wolno wchodzić do rezerwatu z psem
- wymienia specjalista. - Po wejściu do rezerwatu od razu poczujemy różnicę w przyrodzie. Będzie tam wiele starych drzew, niektóre będą powalone. Pamiętajmy, że na tym terenie nikt roślinności nie sprząta, nikt w nią nie ingeruje. To obszary bardzo bogate przyrodniczo. To namiastka tego, jak kiedyś wyglądały nasze góry. To cenne pamiątki.
Piotr Dziki przypomina, że lasy to nie tylko flora, ale i fauna. W okolicach Szczyrku można spotkać niedźwiedzie, wilki, rysie, dziki, sarny, jelenie i wiele innych. - Wybierając się w góry, warto się dowiedzieć, jak zachować się w przypadku takich niespodziewanych spotkań - mówi. - Przede wszystkim nie krzyczmy, by zwierzę nie pomyślało, że atakujemy - ostrzega.
***
Tytuł audycji: "Szanuj zieleń"
Prowadząca: Marta Hoppe
Gość: Piotr Dziki (Żywiecki Park Krajobrazowy)
Data emisji: 09.03.2025
Godzina: 9.12
pj/kor
