30 listopada 1990 roku zmarł Edward Chudzyński, pisarz, autor tekstów piosenek i współpracownik Radia Wolna Europa.
Przyszedł na świat 13 września 1921 roku w Warszawie. Po ukończeniu gimnazjum zamierzał wstąpić do szkoły podchorążych. Plany te pokrzyżowała wojna. Chudzyński wdał się w konspirację.
- Z ruchem podziemnym zetknąłem się bardzo wcześnie, bo już w listopadzie, gdy oficerowie służby stałej zaczęli wracać po wojnie i ukrywać się w Warszawie - wspominał Edward Chudzyński w audycji "O nas samych" z archiwum Radia Wolna Europa.
Uczęszczał do podziemnej podchorążówki i na tajne komplety zakonspirowanej Wyższej Szkoły Handlowej. W latach 1942-1943 walczył w oddziałach partyzanckich na Kielecczyźnie.
- Wylądowałem w oddziale "Barabasza". Tam otrzymałem kulę, która do dziś tkwi w mojej nodze – mówił na antenie RWE.
Chudzyński brał udział w Powstaniu Warszawskim. Walczył w szeregach kompanii "Gustaw".
- Naszym celem był atak na Uniwersytet Warszawski od strony skarpy - wspominał. - Ponieśliśmy ogromne straty, z kompanii zrobił się pluton, który zorganizowałem jako jedyny pozostały przy życiu oficer.
W trakcie Powstania Chudzyński przeżył własny pogrzeb. Jak do tego doszło? Posłuchaj wspomnień Edwarda Chudzyńskiego.
08:26 41473_7114_0.mp3 Audycja o strukturze, zadaniach i pracy Rozgłośni Polskiej Radia Wolna Europa. Rozmowa Tadeusza Kryski-Karskiego z Edwardem Chudzyńskim. (RWE, 30.01.1984)
Po upadku Powstania dostał się do niemieckiej niewoli. Po wyzwoleniu stalagu był oficerem II Korpusu Polskiego we Włoszech. Na emigracji rozpoczął studia, korzystając ze stypendium Polskiego Komitetu Oświaty. "Gdy wreszcie uznałem, że nawet z Bożą pomocą nie przebrnę przez żaden egzamin, zamknąłem się w domu (…) i napisałem drugą sztukę" – pisał Chudzyński w książce "A to ci pech!"
Na emigracji imał się różnych zajęć: był aktorem, satyrykiem, autorem tekstów piosenek (ma ich w swoim dorobku ponad 70), dramaturgiem, redaktorem "Dziennika Polskiego" i tygodnika "Lwów i Wilno", a nawet tynkarzem. W latach 1979-1983 współtworzył z Janem Pęskim kabaret PE-CH. Przez wiele lat współpracował z Rozgłośnią Polską Radia Wolna Europa. Wykazywał niezwykłą wszechstronność w doborze tematyki: od audycji historycznych, przez reportaże i relacje, po humorystyczne programy rozrywkowe.
Posłuchaj archiwalnych nagrań Edwarda Chudzyńskiego z archiwum Radia Wolna Europa w serwisie specjalnym Radia Wolności.
bm
