Zygmunt Krasiński urodził się w 1812 r. - w roku wyprawy wojska napoleońskich na Moskwę. Jego ojciec, hrabia Wincenty Krasiński, był wówczas generałem napoleońskim, jednym z najwyższych dowódców Legionów Dąbrowskiego, który ze szwoleżerami zdobył Samosierrę. Krasiński bardzo wcześnie stracił matkę.
Pisał już jako czternastolatek
- Znamienne, że urodził się w Paryżu i umarł w Paryżu - mówi dr Eligiusz Szymanis. - Był obywatelem świata. Mówił po rosyjsku, niemiecku, angielsku, francusku nie tylko równie dobrze, ale równie często jak po polsku. Łacińskie wiersze wygłaszał na dworze ojca jako kilkuletni chłopiec. Na wakacje wyjeżdżał do Opinogóry. Tam miał troszeczkę swobody, ale jako czternastolatek pisał już całkiem poważne utwory literackie. Gdy miał 16 lat, jego powieść już publikowano. W związku z czym "Nie-Boska komedia", którą pisał, kiedy miał zaledwie niewiele ponad 20 lat, był to już dojrzały utwór. Mało tego, jest on dojrzały również jako element polskiej literatury. W pewnej mierze wyprzedza dokonania tej literatury, może właśnie dlatego, że Krasiński był tak mocno osadzony w ówczesnej rzeczywistości kulturowej, że jego polskość była polskością uniwersalną, nie tą zdominowaną przez aktualną sytuację - mówi Eligiusz Szymanis.
Skomplikowane relacje z ojcem
W powstaniu listopadowym ojciec Zygmunta Krasińskiego znalazł się po "niewłaściwej" stronie - po stronie rosyjskiej. Poeta powstanie postrzegał jako rewolucję. - Jako wyraz niesubordynacji wobec legalnego, jego zdaniem, monarchy - kontynuuje rozmówca radiowej Jedynki. Absolutnie aprobował pogląd ojca i absolutnie zaaprobował poglądy swoich rówieśników, a to były poglądy wykluczające się. Może właśnie dlatego jest nowoczesny. Żył w świecie wartości, które się wykluczały Pewien komfort tamtych czasów, nawet tych drastycznych, był komfortem ludzi, którzy wiedzieli, że mają rację, którzy wiedzieli, po której są stronie - dodaje ekspert.
Krasiński miał wszystko, co jego czasy mogły dać. Żył w najlepszych warunkach, był zamożny, miał doskonałe koligacje. - A jednocześnie proponował najbardziej tragiczną twórczość, która jeżeli ma jakiś odpowiednik dwudziestym wieku, to jest to twórczość katastroficzna - mówi Eligiusz Szymanis.
Czytaj także:
W programie wykorzystano fragmenty audycji Wiesławy Zychowicz i Magdaleny Mikołajczuk.
Tytuł audycji: Kulturalna Jedynka
Prowadziła: Anna Stempniak
Goście: dr Eligiusz Szymanis (literaturoznawca, specjalista w dziedzinie literatury romantyzmu), prof. Zbigniew Sudolski (wydawca listów Z. Krasińskiego i jego rodziny), prof. Andrzej Fabianowski (specjalista w dziedzinie historii literatury)
Data emisji: 21.07.2022 r.
Godzina emisji: 23.44
djr
Zygmunt Krasiński. Życie w najlepszych warunkach, tragiczna twórczość - Jedynka - polskieradio.pl