Od Szkoły Rycerskiej i Komisji Edukacji Narodowej do Konstytucji 3 Maja

Data publikacji: 27.01.2018 14:30

Ostatnia aktualizacja: 06.02.2018 12:05

Ten tekst przeczytasz w 1 minutę

Stanisław August Poniatowski w stroju koronacyjnym, obraz Marcello Bacciarellego z 1768 r., Autor - Domena publiczna

POSŁUCHAJ

Reformatorskie ścieżki do odnowy Rzeczpospolitej w XVIII wieku (Historia żywa/Jedynka)

"Uważam korpus kadecki za oręż przydatny jedynie interesom Imperatorowej" - tak po latach król Stanisław August Poniatowski miał ocenić krytycznie swoje dzieło - Szkołę Rycerską - w rozmowie z brytyjskim dyplomatą, hrabią Jamesem Harrisem. Dlaczego?

Szkołę powołał już w 1765 roku, rok po objęciu władzy. Jej misją była edukacja i formacja obywatelska młodzieży. To druga po Collegium Nobilium uczelnia warszawska, wspominana z szacunkiem przez historię - uważał Paweł Jasienica.

Również za czasów ponad 30-letniego panowania króla Stasia, 14 października 1773, powstała pierwsza w Polsce, jak i w całej Europie, władza oświatowa przypominająca współczesne ministerstwo. "Żaden inny kraj w Europie nie mógł pochwalić się systemem wychowawczym równie solidnym i tak zuchwale nowatorskim" - a to opinia Jeana Fabre'a, francuskiego humanisty i pedagoga o Komisji Edukacji Narodowej. Sprawy szkolnictwa mocno podkreślano także w czasie obrad Sejmu Czteroletniego, którego ukoronowaniem była Konstytucja 3 Maja z 1791 roku - ustawa rewolucyjna, mająca wprowadzić gruntowne reformy ustrojowe w Rzeczypospolitej Obojga Narodów.

W audycji "Historia żywa" mówimy o reformatorskich ścieżkach do odnowy Rzeczpospolitej w XVIII wieku w burzliwej epoce stanisławowskiej.

Tytuł audycji: "Historia żywa"

Prowadzi: Dorota Truszczak

Gość: prof. Andrzej Nowak (historyk)

Data emisji: 27.01.2018

Godzina emisji: 14.13

Stanisław August Poniatowski