Duże rzeki w Polsce – co jest potrzebne, aby ożyły? - O sytuacji rzek decydują często ekstremalne sytuacje, czyli kiedy mamy nadmiar wody lub jej niedobór - mówił w radiowej Jedynce prof. Paweł Rowiński. O znaczeniu dużych rzek w naszym kraju i wyzwaniach stojących przed gospodarką wodną dyskutowali naukowcy podczas konferencji zorganizowanej niedawno przez Polską Akademię Nauk i Komitet Gospodarki Wodnej PAN. Zobacz więcej na temat: Jan Czochralski rzeka Polska Akademia Nauk woda środowisko ekologia NAUKA
Nowy Rok z Jedynką: podsumowanie naukowe 2021 roku O największych wydarzeniach i osiągnięciach naukowych 2021 roku w Programie 1 opowiedzieli: wybitny astronom i astrofizyk prof. Kazimierz Stępień z Obserwatorium Astronomicznego Uniwersytetu Warszawskiego i prof. Michał Witt - dyrektor Instytutu Genetyki Człowieka PAN w Poznaniu i przewodniczący Komitetu Genetyki Człowieka i Patologii Molekularnej PAN. Zobacz więcej na temat: NAUKA
Pogadać ze zwierzęciem jak równy z równym W tradycji świąt Bożego Narodzenia, przekazywanej z pokolenia na pokolenie, powtarza się, że w noc wigilijną zwierzęta mówią ludzkim głosem. - Jednak szansa na to, żeby zamiast robić badania na zwierzętach, one wyznały nam wszystkie swoje tajemnice, jest niewielka - zauważa zoolog, prof. Piotr Tryjanowski. Zobacz więcej na temat: zwierzęta PSY ptaki ludzie mowa
W pogoni za lekiem na COVID-19. Dlaczego wirusy mutują? Koronawirus to wirus, z którym nie możemy sobie dać rady od dwóch lat. Ciągle się zmienia, mutuje – pojawiają się jego nowe warianty. Ostatnio pojawiają się doniesienia o kolejnych przypadkach wariantu omikron w Polsce. Co to znaczy, że wirus mutuje? Zobacz więcej na temat: Wigilia zwierzęta koronawirus medycyna Koronawirus w Polsce szczepienia
Nowe koncepcje leczenia raka jajnika Przeciętna długość życia kobiet w Polsce wzrosła w ciągu ostatnich trzech dekad o prawie siedem lat. Ciągle jednak średnia długość życia Polek jest o około dwa lata mniejsza niż długość życia statystycznej mieszkanki Unii Europejskiej. Jedną z głównych przyczyn zwiększonej umieralności kobiet w Polsce są nowotwory. Zobacz więcej na temat: nowotwory medycyna zdrowie
Technologia mRNA do zastosowań terapeutycznych. Badania polskich naukowców Technologia mRNA to komórkowy przepis na białko opierający się na najbardziej medialnej cząsteczce ostatnich dwóch lat. To dzięki zastosowaniu w szczepionkach przeciwko SARS-CoV-2 fragmentów informacyjnego kwasu rybonukleinowego naukowcy i lekarze otrzymali narzędzie do walki z koronawirusem. Zobacz więcej na temat: onkologia koronawirus szczepionka COVID-19 terapia medycyna badania
Profesor Grzegorz Pietrzyński mierzy wszechświat Jednym z najbardziej znaczących osiągnięć polskich naukowców ostatnich lat jest precyzyjne określenie odległości do Wielkiego Obłoku Magellana - najbliższej nam galaktyki. Dokonał tego zespół, którym kieruje profesor Grzegorz Pietrzyński. Z jego ustaleń wynika, że galaktyka ta znajduje się w odległości około 160 000 lat świetlnych. Zobacz więcej na temat: Fundacja na rzecz Nauki Polskiej odkrycia i ciekawostki astronomia kosmos Polska Akademia Nauk
Varsavianista zafascynowany II RP. Prof. Marian Marek Drozdowski kończy 90 lat Profesor Marian Marek Drozdowski za dwa miesiące kończy 90 lat. Przez dekady związany z Instytutem Historii Polskiej Akademii Nauk - historyk, biografista, varsavianista, autor kilkudziesięciu książek poświęconych najnowszej historii Polski i wielkim postaciom naszych dziejów. Zobacz więcej na temat: historia Polski Polska Akademia Nauk II wojna światowa II Rzeczpospolita Warszawa NAUKA
Gdzie się podziały komary? Badania polskich i słowackich naukowców Jesień i zima to pory roku, z których nadejściem coraz rzadziej można spotkać owady. Wraz z obniżaniem się temperatury powietrza ich aktywność maleje i zaczynają szukać miejsca do przezimowania. Tak jest również z komarami. Co się z nimi dzieje, gdzie się schowały i w jakiej postaci, o tym dotychczas niewiele było wiadomo. Zobacz więcej na temat: owady przyroda ekologia NAUKA infografika
Delfiny rzeczne, czyli tajemnice waleni słodkowodnych Wiedza na temat tych zadziwiających zwierząt jest niewielka nawet wśród zoologów, a delfiny i morświny słodkowodne są to najbardziej zagrożone walenie na świecie. - Lubią mętną, nieprzezroczystą wodę - mówi profesor Piotr Tryjanowski z Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu. Zobacz więcej na temat: zwierzęta woda morświn
Odzyskać metale szlachetne z elektrośmieci Naukowcy z Uniwersytetu Warszawskiego prowadzą obecnie badania, których efektem ma być wykorzystanie nanomateriałów z odpadów do wytworzenia powłok katalitycznych. Mogą być one stosowane np. do oczyszczania powietrza lub dezynfekcji powierzchni. Zobacz więcej na temat: chemia Uniwersytet Warszawski dezynfekcja recycling
Fabryka Norblina. "Nasze muzeum opowiada jej 240-letnią historię" Fabryka Norblina, słynąca z wyrobów platerowych i sreber, przez wiele dziesięcioleci była wizytówką Warszawy. Katastrofą dla fabryki była okupacja. Po wojnie natomiast Norblin działał jako walcownia metali "Warszawa", a w latach 80. poprzedniego wieku w opustoszałych budynkach urządzono oddział Muzeum Techniki, który jednak zakończył swój żywot kilkanaście lat temu. Teraz działa tam Otwarte Muzeum Fabryki Norblina. Zobacz więcej na temat: historia Polski Warszawa
COVID-19 czy grypa? Polscy naukowcy opracowali nowoczesny test Badacze z Instytutu Genetyki Człowieka Polskiej Akademii Nauk w Poznaniu opracowali nowoczesny test diagnostyczny pozwalający jednocześnie na wykrycie wirusa grypy i koronawirusa SARS-CoV-2. Zobacz więcej na temat: koronawirus COVID-19 grypa zdrowie medycyna NAUKA
"Tańczące serce" wspomaga kardiologów. Badania polskich naukowców "Tańczące serce" to matematyczna metoda opracowana przez polskich naukowców, która wspomaga kardiologów. Jednym z najważniejszych narzędzi diagnostycznych w kardiologii jest badanie EKG, które pokazuje bioelektryczną aktywność serca i umożliwia ocenę jego pracy i wykrycie jej zaburzeń. Zobacz więcej na temat: kardiologia serce COVID-19 medycyna badania infografika
Powrót na Antarktydę po 40 latach. Wyprawa badawcza polskich naukowców 10 listopada wyruszyła do Polskiej Stacji Antarktycznej im. Antoniego Bolesława Dobrowolskiego wyprawa badawcza polskich naukowców, którzy wracają w to miejsce po 40 latach i dzięki środkom przyznanym przez Ministerstwo Nauki mają plan rewitalizacji tej stacji i prowadzenia szerokich badań, m.in. głębokich struktur Ziemi, pola magnetycznego, a także wszechstronnych badań geologicznych i hydrologicznych, które obrazują zmiany systemów polarnych i zmiany klimatu na naszej planecie. Zobacz więcej na temat: Antarktyda geologia NAUKA
Powrót na Antarktydę 10 listopada wyruszyła do Polskiej Stacji Antarktycznej im. Antoniego Bolesława Dobrowolskiego wyprawa badawcza polskich naukowców, którzy wracają w to miejsce po 40 latach i dzięki środkom przyznanym przez Ministerstwo Nauki mają plan rewitalizacji tej stacji i prowadzenia szerokich badań, m.in. głębokich struktur Ziemi, pola magnetycznego, a także wszechstronnych badań geologicznych i hydrologicznych, które obrazują zmiany systemów polarnych i zmiany klimatu na naszej planecie. Zobacz więcej na temat: Antarktyda
Polskie badania nad glejakiem. Przełomowe odkrycie Jednym z najważniejszych osiągnięć naukowych polskich badaczy ostatnich lat jest odkrycie mechanizmów, które powodują, że glejaki złośliwe (najczęstsze nowotwory mózgu) tak przeprogramowują komórki układu odpornościowego, aby wspierały rozwój tych nowotworów, zamiast je niszczyć. Zobacz więcej na temat: nowotwory mózg NAUKA medycyna
"Był wybitnym autorytetem". Ekspert Jedynki o prof. Bogdanie Neyu Prof. Bogdan Ney przyczynił się do rozwoju geodezji oraz kartografii w Polsce, szczególnie w dziedzinie teledetekcji satelitarnej i lotniczej, jak również prowadził pionierskie badania z zakresu zastosowań geodezji w ochronie środowiska i w planowaniu przestrzennym. - Był wybitnym uczonym, ale i organizatorem nauki - mówi w Programie 1 Polskiego Radia prof. Leszek Rafalski. Zobacz więcej na temat: NAUKA