Portal Polskiego Radia SA
słuchaj
shopping_cart
Polskie Radio
Section05

sztuka ludowa

Wigilia jako skarb narodowy. Czy wpiszemy zwyczaje wigilijne na listę UNESCO?

W każdym zakątku naszego kraju obchodzona jest nieco inaczej. Na stole wieczerzy poprzedzającej Boże Narodzenie triumfy święci kutia albo kluski z makiem. Tu uszka, tam krokiety, gdzie indziej pierogi. W pokoju dumnie stanie choinka, szopka, a może słomiany dziad? Czy tak zróżnicowany zwyczaj świąteczny powinien trafić na światową listę dziedzictwa niematerialnego? Zobacz więcej na temat:  folk folklor muzyka ludowa kultura ludowa etnografia Aleksandra Stec world music Mariana Kril Wigilia Boże Narodzenie bajki Monika Gigier

Nasze niematerialne: Tradycje kulturowe Chazów/Hazów

W wielu regionach Polski, podtrzymywanie lokalnych tradycji zapewnione jest dzięki kultywującym je zespołom regionalnym. Tak na przykład dzieje się w mikroregionie Chazów w południowo-zachodniej Wielkopolsce, gdzie działające przez dziesięciolecia zespoły Wisieloki czy Chojnioki z dbałością wypełniają lokalne tradycje swojego regionu. Przed wieloma laty przybyli tu osadnicy z północnego Śląska, dzięki izolacji spowodowanej powodziami, wykształcili tu odrębną tożsamość i specjalizację w melioracji, rybołówstwie oraz produkcji węgla drzewnego. Do dziś mikroregion Chazów cechuje się unikalną gwarą z mazurzeniem oraz tradycją muzyczną, w której dominują kapele ludowe wykonujące muzykę na dudach i skrzypcach. Zobacz więcej na temat:  folk folklor muzyka ludowa kultura ludowa etnografia Aleksandra Stec world music dziedzictwo narodowe Narodowy Instytut Dziedzictwa Wielkopolska

To one ubarwiły wieś Zalipie. Powstaje książka o malarkach Powiśla Dąbrowskiego

Początki tradycji zdobniczych w regionie Powiśla Dąbrowskiego sięgają końca XIX wieku i są związane z archaicznym stylem dekoracji przy użyciu „pack” (plam wapna) na suficie i piecu w „czarnej izbie” (kuchni). Zwyczaj zaczął odradzać się i rozkwitać, gdy w 1948 roku odbył się konkurs „Malowana Chata” za najpiękniej wymalowaną chatę w okolicy. W „Kiermaszu pod kogutkiem” o książce poświęconej artystkom, które ubarwiły wieś Zalipie (i nie tylko!) opowiada autorka.  Zobacz więcej na temat:  kultura ludowa folklor tradycja muzyka ludowa małopolskie kwiaty dziedzictwo narodowe Mariana Kril

Dwie dusze twórcy ludowego

W połowie lat 70. Aleksander Jackowski stwierdził, że właściwie każdy twórca ludowy działa według dwóch estetyk: swojej i „ludową”, gdy musi nawiązać do form tradycyjnych. To jego „dwie dusze”. O tej dwoistości podejścia opowiada wystawa „Dwie dusze twórcy ludowego” w Państwowym Muzeum Etnograficznym. Zobacz więcej na temat:  folk folklor muzyka ludowa kultura ludowa etnografia Aleksandra Stec world music Piotr Dorosz Piotr Kędziorek Aleksandra Tykarska

Nasze niematerialne: Szopkarstwo krakowskie

Zwyczaj budowania szopek w okresie świąt Bożego Narodzenia wywodzi się tradycji statycznych szopek świątecznych oraz jasełek, niegdyś wystawianych w kościołach w okresie świąt Bożego Narodzenia. Przeważnie były to stajenki betlejemskie na tle skalistego krajobrazu. Umieszczano w nich figurki Dzieciątka w żłobku, Maryi, Józefa. Zobacz więcej na temat:  folk folklor muzyka ludowa kultura ludowa etnografia Aleksandra Stec world music dziedzictwo narodowe Narodowy Instytut Dziedzictwa małopolskie szopka Kraków szopki krakowskie

Niejednoznaczni Łemkowie. Spotkanie wokół książki „Łemkowskie rozdroże”

Spór o to, kim są Łemkowie, mieszkańcy osad położonych na terenie Beskidu Sądeckiego i Beskidu Niskiego, rozpoczął się w drugiej połowie dziewiętnastego wieku i trwa do dziś. Czy są oni tylko grupą etniczną, czy może narodem — już od rewolucji francuskiej, jak pisał Frederico Chabod „nowym bóstwem współczesnego świata”? A jeśli są narodem, to jakie wynikają z tego dla Łemków prawa? Zobacz więcej na temat:  folk folklor muzyka ludowa kultura ludowa etnografia world music dziedzictwo narodowe

Nasze niematerialne: Tradycje kulturowe Bukówca Górnego

Mieszkańcy położonej w południowo-wschodniej części Wielkopolski wsi Bukówiec Górny stanowią dość hermetyczną społeczność o długotrwałej tradycji pielęgnowania odrębnych w stosunku do ludności sąsiednich wsi zwyczajów i obrzędów, gwary, metod gospodarowania, strojów, form rozrywki etc.  Zobacz więcej na temat:  folk folklor muzyka ludowa kultura ludowa etnografia Aleksandra Stec world music dziedzictwo narodowe Narodowy Instytut Dziedzictwa Wielkopolska

Muzyczna awangarda na ulicach Lublina. Zbliża się Festiwal KODY

Festiwal Tradycji i Awangardy Muzycznej KODY, którego pierwsza edycja miała miejsce w roku 2009, pozyskał sobie opinie inicjatywy o wielkiej kreatywności. Jego formuła polega na szukaniu wspólnej problematyki i określania podobieństw pomiędzy odległymi zjawiskami kulturowymi zarówno w przestrzeni, czasie jak i w różnych gatunkach muzyki oraz sztuki. Zobacz więcej na temat:  folk folklor muzyka ludowa kultura ludowa etnografia world music Piotr Kędziorek Aleksandra Tykarska

Nasze niematerialne: Wyplatanie z korzeni świerkowych w Beskidzie Śląskim

Położony w zachodnim łuku Karpat Beskid Śląski, charakteryzuje się surowymi warunkami przyrody, co warunkowało rozwój lokalnej gospodarki i rzemiosła., Miejscowi górale musieli korzystać z zasobów, które były dostępne lokalnie. W przypadku plecionkarstwa był to korzeń świerka, który porasta tamtejsze lasy. Zobacz więcej na temat:  folk folklor muzyka ludowa kultura ludowa etnografia Aleksandra Stec world music dziedzictwo narodowe Narodowy Instytut Dziedzictwa rzemiosło Beskid Śląski