Redakcja Polska

280 lat temu urodził się Kazimierz Pułaski, bohater walk o wolność Polaków i Amerykanów

06.03.2025 16:37
Kazimierz Pułaski był jednym z dowódców konfederacji barskiej i wielu zwycięskich bitew, twórca kawalerii Stanów Zjednoczonych. Pamięć o nim jest wciąż żywa zarówno w kraju, jak i za oceanem. Z okazji rocznicy urodzin słynnego Polaka lokalnie, w niektórych stanach, jak Illinois, Wisconsin czy Indiana, obchodzony jest Dzień Kazimierza Pułaskiego.
Audio
  • 280 lat temu urodził się gen. Kazimierz Pułaski, bohater walk o wolność Polaków i Amerykanów. Materiał Przemysława Pawełka [POSŁUCHAJ]
Kazimierz Pułaski (1745-1779) generał polski, dowódca Konfederacji Barskiej, bohater wojny o niepodległość USA
Kazimierz Pułaski (1745-1779) generał polski, dowódca Konfederacji Barskiej, bohater wojny o niepodległość USADomena publiczna

Kazimierz Pułaski, hrabia, generał, w Polsce był jednym z dowódców i marszałkiem konfederacji barskiej. Po jej upadku został skazany na śmierć i musiał wyemigrować z kraju.

W latach 1777-79 walczył w szeregach armii Jerzego Waszyngtona w wojnie o niepodległość USA. Nazywany "ojcem amerykańskiej kawalerii", zorganizował tzw. Legion Pułaskiego, z którym odniósł zwycięstwo w bitwie pod Charlestone w 1779. Zginął w tym samym roku, w wyniku ran odniesionych w innym starciu - pod Savannah. Miał 34 lata.

Pułaski, wtajemniczony w przygotowania do konfederacji barskiej, zbroił oddziały na Podolu i Wołyniu. 29 lutego 1768 roku podpisał akt zawiązania związku i wkrótce został jednym z najważniejszych dowódców konfederackich.

Na przełomie 1770 i 71 roku wsławił się brawurową obroną Jasnej Góry przed wojskami rosyjskimi. Był bardzo dobrym dowódcą walk partyzanckich.

Kazimierz Pułaski miał także uczestniczyć w przygotowaniach do porwania króla Stanisława Augusta Poniatowskiego, do którego doszło w listopadzie 1771 roku. Król został uwolniony, a przywódcy konfederacji i sam Pułaski zaprzeczyli, by mieli coś wspólnego z tym spiskiem.

Kiedy konfederacja upadła w 1772, Pułaski - wobec wysuwanych wobec niego oskarżeń - musiał wyemigrować. Rok później został zaocznie skazany na śmierć za próbę królobójstwa.

W 1777 przybył do Ameryki, by wziąć udział w wojnie o niepodległość. Do wyjazdu za ocean nakłonił go jeszcze podczas pobytu we Francji amerykański dyplomata i uczony Benjamin Franklin, werbujący w Europie zdolnych żołnierzy do walk niepodległościowych w Ameryce, w trakcie których został śmiertelnie ranny.

Pośmiertnie przyznano mu honorowe amerykańskie obywatelstwo, a dzień jego śmierci w 1779 roku - 11 października - jest obchodzony za oceanem jako Dzień Pamięci Generała Pułaskiego. W ramach obchodów święta w pierwszą niedzielę października w Nowym Jorku jest od 1937 roku organizowana Parada Pułaskiego, najstarszy pochód mniejszości narodowych w tym mieście, obok dorocznego przemarszu Irlandczyków. W nowojorskiej Paradzie Pułaskiego co roku uczestniczą dziesiątki tysięcy przedstawicieli amerykańskiej Polonii. 

Obchodzony w rocznice śmierci Kazimierza Pułaskiego ogólnokrajowy Dzień Pamięci Generała Pułaskiego został ustanowiony przez Senat amerykański w 1929 roku. 80 lat później, w 2009, Kongres przyznał bohaterowi honorowe obywatelstwo USA.

Pułaski znajduje się w gronie ośmiu osób, które mają honorowe obywatelstwo tego kraju. Wśród nich są także między innymi brytyjski premier Winston Churchill i Matka Teresa z Kalkuty, święta Kościoła Katolickiego.

IAR/PP

81 lat temu doszło do zbrodni na Polakach w Hucie Pieniackiej na Ukrainie

28.02.2025 12:00
81 lat temu, 28 lutego 1944 roku, doszło do zbrodni na Polakach w Hucie Pieniackiej na Ukrainie. Miejscowy oddział UPA oraz ukraińscy ochotnicy z dywizji SS wymordowali w tej nieistniejącej dziś wsi - według danych IPN - ponad 850 osób. Byli to mieszkańcy Huty Pieniackiej i pobliskich miejscowości, którzy znaleźli tam schronienie, uciekając przed UPA. Masakrę przeżyło około 160 osób. Zbrodnia była jednym z wydarzeń, do których doszło podczas rzezi wołyńskiej.

Polskie Radio dla Zagranicy skończyło 89 lat

01.03.2025 12:09
Dziś swoje święto ma Polskie Radio dla Zagranicy. Równo 89 lat temu - 1 marca - rozpoczęło nadawanie audycji do zagranicznych odbiorców i Polaków mieszkających poza krajem. Pierwsze programy emitowano po polsku i angielsku na falach krótkich. Ofertę szybko wzbogacono o kolejne języki.

Szabla Stanisława Augusta Poniatowskiego wystawiona na aukcję w Paryżu

04.03.2025 13:48
Szabla paradna ostatniego króla Polski Stanisława Augusta Poniatowskiego może zostać sprzedana na aukcji w Paryżu 6 marca. Zainteresowanie z Polski tym cennym eksponatem jest duże – poinformował dom aukcyjny, zastrzegając, że informacje na temat zainteresowanych stron są poufne.

Pamięć o zbrodni katyńskiej przestrogą dla świata. Donald Tusk apeluje

05.03.2025 14:13
W 85. rocznicę decyzji o dokonaniu zbrodni katyńskiej premier Donald Tusk przypomniał o konieczności nazywania rzeczy po imieniu. W swoim wpisie na platformie X podkreślił, że pamięć o kłamstwie i zbrodni katyńskiej powinna stanowić przestrogę dla całego świata.