Jadwiga Puzynina urodziła się w 29 stycznia 1928 w Rożyszczach na Wołyniu. W latach 1943-1944 należała do Szarych Szeregów. Po wojnie studiowała polonistykę na Uniwersytecie Warszawskim.
Pracowni Słownika Języka Cypriana Kamila Norwida
W 1983 roku na Wydziale Polonistyki UW zorganizowała i objęła kierownictwo Pracowni Słownika Języka Cypriana Kamila Norwida. Przez liczne publikacje i konferencje naukowe przyczyniła się do popularyzacji spuścizny tego poety. Zespół Pracowni przygotował także internetowy słownik języka Cypriana Norwida, z którego korzystają norwidolodzy.
00:27 Jadwiga Puzynina 3.mp3 Profesor Jadwiga Puzynina zadedykowała Order Orła Białego Cyprianowi Kamilowi Norwidowi, którego twórczość badała i popularyzowała (IAR)
Specjalistka w dziedzinie językoznawstwa polonistycznego
Cztery lata później uzyskała tytuł profesorski w zakresie nauk humanistycznych. W latach 80. była dziekanem Wydziału Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego. W pracy badawczej zajmowała się w szczególności problematyką języka wartości.
00:11 Jadwiga Puzynina 1.mp3 Jadwiga Puzynina podczas odebrania nagrody "Zasłużony dla polszczyzny” (IAR)
Niepokój o przyszłość polszczyzny
- Coś niedobrego dzieje się między nami. Język Polaków odznacza się kłótliwością, agresją i bardzo dużo jest w nim ocen negatywnych. Można mówić wręcz o stałej tendencji do oceniania negatywnego. Brakuje natomiast w nim chęci porozumienia, przyjacielskich kontaktów, bliskości - mówiła w 2008 roku. - Wygasa język w pewnych relacjach ludzkich, bo te relacje zanikają. Natomiast rozwija się język negatywnych emocji i relacji. I to się odnosi także do języka elit politycznych. Język debaty politycznej wiąże się z kulturą współżycia i jest jej wyrazem. A ponieważ z tym krucho, warto byłoby przypomnieć polskim politykom, jak np. Norwid ogromnie cenił parlament i jak często w jego pismach występuje słowo "parlament", jak o słowie parlamentarnym pisał, że to wielkie słowo "społecznie - ofiarne" - mówiła wtedy badaczka.
W jej ocenie "współczesna polszczyzna staje się uboga, mało w niej instynktu twórczego". - Łatwość, z jaką przyswaja się obce wyrazy, świadczy o lenistwie, braku zainteresowania tym, co nowe. W kręgach młodzieżowych pojawiają się próby zabawy językiem "wyczesanym" słownictwem, ale niestety dominują luz i potoczność w dość wulgarnej postaci. Cierpi na tym język. Brzydko się wysławiamy, mówimy monotonnie, źle akcentujemy - podkreśliła.
Autorka podręczników
Jest autorką i współautorką podręczników do nauki języka polskiego w szkołach średnich, w tym wielokrotnie wznawianego "Język i my: podręcznik do języka polskiego dla klasy I szkół średnich", napisanego wspólnie ze Stanisławem Dubiszem i Marią Nagajową.
Była członkinią Rady Języka Polskiego przy Prezydium Polskiej Akademii Nauk od początku jej istnienia, czyli od 1996 roku. Współtworzyła kolejne uchwały ortograficzne Rady. Należała do Polskiej Akademii Umiejętności, Komitetu Językoznawstwa Polskiej Akademii Nauk oraz Towarzystwa Naukowego Warszawskiego. Zasiadała w zarządzie Polskiego Towarzystwa Językoznawczego.
Wielokrotnie nagradzana
Za swoją działalność profesor Puzynina została odznaczona m.in. Złotym Medalem "Zasłużony Kulturze Gloria Artis" (2007 r.), Medalem Uniwersytetu Warszawskiego (2008 r.). W 2009 r. została laureatką Nagrody im. Księdza Idziego Radziszewskiego przyznawanej przez Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II. W 2011 r. została odznaczona Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski, a w 2013 r. otrzymała ustanowioną przez Prezydenta RP nagrodę – medal "Zasłużony dla Polszczyzny".
00:29 Jadwiga Puzyna 2.mp3 Andrzej Duda podczas nadania Jadwidze Puzyninie Orderu Orła Białego (IAR)
Językoznawczyni, badaczka literatury, profesor nauk humanistycznych odeszła w wieku 97 lat.
***
Polskie Radio/jp/ IAR/ zch
