Polskie Radio 24 Powstanie styczniowe, czyli "ostatni zryw romantyzmu" - Powstańcy wiedzieli, że jest w to w znacznej mierze ich powinność, przynajmniej tak to widzimy z pamiętników, że walka o ojczyznę to zasada bycia Polakiem. Dla większości szeregowych powstańców pytanie, czy powstanie miało sens, w znacznej mierze nie występowało, walka zbrojna o ojczyznę była po prostu czymś naturalnym - mówił w Polskim Radiu 24 dr Michał Górny, historyk. Zobacz więcej na temat: historia Polski Zobacz także
Powstanie styczniowe. Kto był kim w zrywie z 1863 roku Dyktatorzy, działacze polityczni, dowódcy wojskowi. Z drugiej strony bezwzględni rosyjscy gubernatorzy. W dziejach powstania styczniowego, które wybuchło 162 lata temu, zapisało się wielu bohaterów, również tych negatywnych. Przedstawiamy Państwu przewodnik po postaciach, które miały największy wpływ na przebieg powstania z 1863 roku. Zobacz więcej na temat: HISTORIA historia Polski Ludwik Mierosławski
"Ciche bohaterki", "niewiasty z bronią w ręku". Kobiety w powstaniu styczniowym Opiekowały się rannymi. Służyły jako kurierki. Zajmowały się dostarczaniem walczącym żywności i ubrań. Co więcej: uczestniczyły w krwawych bitwach. W 162. rocznicę wybuchu powstania styczniowego warto przypomnieć o znaczącej roli, jaką w tym powstańczym zrywie odegrały kobiety. Zobacz więcej na temat: kobieta Rosja wspomnienie dokumenty HISTORIA
Orzeszkowa ratuje Traugutta, czyli pisarze wobec powstania styczniowego Wielu polskich literatów – tych największych, ale i tych nieco już zapomnianych – miało bezpośredni lub pośredni związek z powstańczym zrywem 1863 roku. Walczyli w bitwach, należeli do Rządu Narodowego, pomagali ukrywać się generałom albo starali się, mocą swojego talentu, świadczyć o tym, co wówczas się wydarzyło. Zobacz więcej na temat: 160. rocznica powstania styczniowego Adam Asnyk Eliza Orzeszkowa literatura Romuald Traugutt Stefan Żeromski wspomnienie HISTORIA
Kwestia narodowościowa w powstaniu styczniowym Pierwociny koncepcji pokojowego, równoprawnego współistnienia i samostanowienia narodów dawnej Rzeczpospolitej, Polaków, Litwinów i Rusinów - Ukraińców i Białorusinów - ewoluujące później w kierunku myśli Piłsudskiego, a następnie Giedroycia i Mieroszewskiego, wykuwały się (choć niestety bez większego powodzenia) razem z powstańczymi kosami. 162 lata po niepodległościowym zrywie po raz kolejny nabrały aktualności. Zobacz więcej na temat: Litwa Białoruś Ukraina Bartłomiej Makowski
Powstanie styczniowe. Najbardziej masowy ruch niepodległościowy XIX wieku - Wybuch powstania jest zawsze aktem desperacji, oznacza, że wyczerpano wszelkie inne możliwe środki walki politycznej o własny byt narodowy, a sytuacja, w której naród się znajduje, jest po prostu nieakceptowalna - mówił historyk prof. Michał Klimecki. 162 lata temu, 22 stycznia 1863 roku, rozpoczęło się powstanie styczniowe, największy zryw narodowowyzwoleńczy przeciwko rosyjskiemu zaborcy. Zobacz więcej na temat: Rosja Rzeczpospolita Ukraina Warszawa rozbiory Polski
Powstańcy styczniowi. Wzór patriotyzmu w II Rzeczpospolitej 106 lat temu, 21 stycznia 1919 roku, Naczelny Wódz Józef Piłsudski wydał rozkaz o zaliczeniu do szeregów Wojska Polskiego wszystkich weteranów powstania styczniowego. Niedługo później Sejm RP uchwalił stałą pensję dla żyjących uczestników walki. Zobacz więcej na temat: HISTORIA Romuald Traugutt 1905 Polskie Państwo Podziemne 160. rocznica powstania styczniowego
Aleksander Hercen. Dzwon rosyjskiego sumienia "Polska demokratyczna, reprezentowana przez swoich demokratycznych przywódców, wyciąga do nas swoją dłoń. Łączcie się z Polakami we wspólnej walce za naszą i waszą wolność" - pisał Aleksander Hercen, jeden z niewielu rosyjskich orędowników sprawy polskiej podczas powstania styczniowego. Zobacz więcej na temat: Rosja
Józef Hauke-Bosak. Powinowaty cara, powstaniec styczniowy 21 stycznia 1871 roku zmarł generał hrabia Józef Hauke-Bosak, jeden z najzdolniejszych dowódców powstania styczniowego. Zobacz więcej na temat: Rosja rozbiory Polski
Powstanie styczniowe mitem założycielskim II RP. Taką decyzję podjął marszałek Piłsudski Jednym z mitów założycielskich współczesnej Polski jest powstanie warszawskie, dla II Rzeczypospolitej takim mitem było powstanie styczniowe. - Józefowi Piłsudskiemu bardzo zależało, aby pokazać, że Polska, która pojawiła się na mapach Europy, jest tą samą Polską, która zniknęła z tych map w roku 1795 - mówi w Programie 1 Polskiego Radia Jacek Radzymiński. Zobacz więcej na temat: Grzegorz Kalinowski Zobacz także Józef Piłsudski Jacek Radzymiński Michał Przeperski
W Twierdzy Kijowskiej uczczono 162. rocznicę powstania styczniowego Polscy i litewscy dyplomaci w związku z 162. rocznicą powstania styczniowego oddali hołd jego uczestnikom, którzy byli więzieni i rozstrzeliwani przez carskie władze rosyjskie w Twierdzy Kijowskiej. Przedstawiciele dwóch krajów złożyli wieńce przed krzyżem i tablicami pamiątkowymi na cześć powstańców. Zobacz więcej na temat: Ukraina historia Polski
Romuald Traugutt. "Łączył ogromną religijność z poświęceniem dla ojczyzny" – Taki obraz przywódcy powstańczego zrywu przekazywali wszyscy jego współpracownicy – mówił historyk, prof. Andrzej Szwarc o Romualdzie Traugucie, ostatnim dyktatorem powstania styczniowego. Zobacz więcej na temat: historia Polski Romuald Traugutt
Branka, czyli pobór do carskiego wojska. Tragedia młodych konspiratorów - Pobór odbywał się w sposób barbarzyński. Policja znienacka, wyłamując drzwi wdzierała się do domów i wśród płaczu matek i ojców porywała nieszczęsnych rekrutów – tak Zygmunt Nowakowski odmalowywał słowami grottgerowski obraz poboru do carskiego wojska. Zobacz więcej na temat: HISTORIA
Andrzej Towiański. Mistyk romantyzmu czy rosyjski szpieg? Jako pierwszy głosił idee ekumeniczne, pisał listy do samych papieży tłumacząc swoje idee. Mistyk, który wierzył, że rola narodu polskiego jest bardzo istotna w procesie dziejowym. Przez lata uważano, że Towiański był szpiegiem rosyjskim, co mogło się przyczynić wydalenia go z Francji. Zobacz więcej na temat: Andrzej Towiański Kościół romantyzm Adam Mickiewicz Francja emigracja Napoleon Juliusz Słowacki
Stanisław Brzóska. "Był kapelanem, ale nie zamierzał być dowódcą" Czy kapłan, człowiek, który ma głosić miłość do nieprzyjaciół, może walczyć z bronią w ręku? Ten dylemat moralny nasuwa się w kontekście działalności kapelana i zarazem dowódcy oddziału powstańczego. Niezależnie od oceny, ksiądz Stanisław Brzóska pozostaje wzorem konsekwencji i poświęcenia. Zobacz więcej na temat: HISTORIA Stanisław Brzóska 160. rocznica powstania styczniowego
Powstanie styczniowe 1863. "Rząd carski karał tak samo kobiety, jak mężczyzn" - Chcieliśmy pokazać, że powstanie styczniowe może nie tyle, że było kobietą, co było ruchem kobiecym - mówi w Programie 1 Polskiego Radia prof. Wojciech Kalwat, historyk związany z Muzeum Historii Polski. Już wkrótce kolejna rocznica wybuchu powstania styczniowego. Jaka była w nim rola kobiet? Zobacz więcej na temat: Marek Stremecki Zobacz także Wojciech Kalwat
Walery Wróblewski. Awanturniczy życiorys idealisty Był jednym z najzdolniejszych dowódców Powstania Styczniowego, generałem Komuny Paryskiej, socjalistą i działaczem niepodległościowym. Wspierał rosyjskich terrorystów, przegrał majątek w kasynie, musiał uciekać z dwóch państw przed karą śmierci, a życie zawdzięcza ciotce Marii Curie-Skłodowskiej. 188 lat temu urodził się Walery Wróblewski, dla którego odzyskanie niepodległości przez Polskę było najważniejsze. Zobacz więcej na temat: HISTORIA historia Polski Komuna Paryska Jarosław Dąbrowski Zygmunt Sierakowski Polska Partia Socjalistyczna
Powstanie zabajkalskie. Ostatni zryw powstańców styczniowych Polacy nie rezygnowali łatwo z wolności i prowadzili walkę po powstaniu styczniowym - nawet jako zesłańcy. Powstanie znad jeziora Bajkał było ostatnim starciem polskich żołnierzy z Rosjanami aż do czynu Legionów Polskich Józefa Piłsudskiego. Zobacz więcej na temat: HISTORIA Syberia