Polskie Radio
Section05

wspomnienie

Kontrowersyjny Gombrowicz, czyli początki Biblioteki "Kultury"

Instytut Literacki w Paryżu pod kierownictwem Jerzego Giedroycia był nie tylko najważniejszym w 2. poł. XX. w. polskim ośrodkiem politycznym na uchodźstwie, ale przede wszystkim znakomitym wydawnictwem. 72 lata temu, 30 stycznia 1953 roku, zaczęła tu wychodzić jedyna w swoim rodzaju seria książek, a zapoczątkowały ją dzieła Witolda Gombrowicza.
Zobacz więcej na temat:  Jerzy Giedroyc Witold Gombrowicz Paryska "Kultura" książki biblioteka literatura polityka Czesław Miłosz

"Rzeczy przechowują przez chwilę naszą historię". Posłuchaj archiwalnych wywiadów z Marcinem Wichą

Archiwalne radiowe rozmowy z Marcinem Wichą – zwłaszcza o takich tematach jego prozy, jak odchodzenie bliskich, próby radzenia sobie z tą utratą, próby porządkowania tego, co zostało  – słuchane teraz brzmią szczególnie. Marcin Wicha, grafik i pisarz, autor m.in. "Jak przestałem kochać design", "Rzeczy, których nie wyrzuciłem", zmarł 24 stycznia 2025 roku. Miał 53 lata.   
Zobacz więcej na temat:  Marcin Wicha literatura przedmioty wywiad

Światowy Dzień Środków Społecznego Przekazu

24 stycznia obchodzony jest Światowy Dzień Środków Społecznego Przekazu. W Kościele Katolickim tego dnia wspomina się św. Franciszka Salezego - patrona dziennikarzy. Dzień ten został ustanowiony przez papieża Pawła VI w roku 1967, a w tych dniach w ramach obchodów Roku Jubileuszowego 2025, odbywa się w Rzymie Jubileusz świata mediów, dziennikarstwa i komunikacji,
Zobacz więcej na temat:  śmierć życie Redakcja katolicka katolicyzm wiara

Życie prywatne komendanta Auschwitz. "Żona czuła się jak w raju. Dzieci bawiły się w obóz"

Duża willa z pięknie utrzymanym ogrodem, z piwnicami pełnymi żywności, z centralnym ogrzewaniem. W domu wiele rodzinnych zdjęć, obrazów, dwie łazienki, pokój do zabaw dla dzieci. Obok, za murem z zasiekami, wieżyczka wartownicza. Dalej komora gazowa, krematorium. I wielki obóz śmierci.
Zobacz więcej na temat:  Auschwitz III Rzesza Niemcy nazizm niemieckie nazistowskie obozy koncentracyjne FILM kino Rudolf Hoess Oscary 2024

Jedyne takie wywiady, takie nazwiska, takie historie. Na pożegnanie Renaty Gorczyńskiej

Renata Gorczyńska – dziennikarka Polskiego Radia, znawczyni literatury – zmarła 22 stycznia 2024 roku. W opowieści o jej życiu znaleźć można Piramidę Luwru, bezprecedensowy maraton z Mickiewiczem, pojedynek na słowa w paryskiej knajpce, oddech Portugalii, największych polskich pisarzy XX wieku. Pozostały wspomnienia i wiele godzin wyjątkowych radiowych nagrań.
Zobacz więcej na temat:  Czesław Miłosz Wilno Renata Gorczyńska Paryż literatura Polskie Radio

Od wczesnego średniowiecza do Muzeum Auschwitz-Birkenau. Niecodzienna historia Piotra Cywińskiego

Piotr Cywiński to historyk, działacz społeczny, a od 2006 roku dyrektor Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau. W Dwójce opowiedział nam o swojej drodze do tego stanowiska. Nie była ona oczywista, bo głównym zainteresowaniem Piotra Cywińskiego było wczesne średniowiecze. Wiele zmienił jednak telefon od Władysława Bartoszewskiego...
Zobacz więcej na temat:  Auschwitz Piotr Cywiński Klub Inteligencji Katolickiej Dwójka Zobacz także Władysław Bartoszewski Oświęcim Aleksandra Łapkiewicz

Elżbieta Markowska. Wspomnienie twórczyni radiowej Dwójki w wolnej Polsce

- Była konserwatystką o bardzo liberalnym spojrzeniu na otoczenie. Właściwie każde zachowanie potrafiła wytłumaczyć, choć nie każde akceptowała. Myślę, że właśnie ten zestaw cech spowodował, że kiedy nastąpił przełom lat 1989/90, właśnie ona została wybrana do zorganizowania Programu 2 - tak wspominał w Dwójce Elżbietę Markowską dziennikarz Grzegorz Michalski. 24 stycznia mijają cztery lata od jej śmierci.  
Zobacz więcej na temat:  Elżbieta Markowska historia radiofonii

Orzeszkowa ratuje Traugutta, czyli pisarze wobec powstania styczniowego

Wielu polskich literatów – tych największych, ale i tych nieco już zapomnianych – miało bezpośredni lub pośredni związek z powstańczym zrywem 1863 roku. Walczyli w bitwach, należeli do Rządu Narodowego, pomagali ukrywać się generałom albo starali się, mocą swojego talentu, świadczyć o tym, co wówczas się wydarzyło.
Zobacz więcej na temat:  Powstanie Styczniowe 160. rocznica powstania styczniowego Adam Asnyk Eliza Orzeszkowa literatura Romuald Traugutt Stefan Żeromski HISTORIA

"Mam silną wiarę w odrodzenie ludu". Wincenty Witos o sobie i swojej walce

– Widziałem Witosa po raz pierwszy we Lwowie w 1912 na wiecu. Słuchałem jego przemówienia. Inteligenckie, rzeczowe, bez demagogii – mówił w archiwalnym radiowym nagraniu gen. Marian Kukiel. Teksty, które napisał czy wygłosił Wincenty Witos, są bez wątpienia intrygującymi świadectwami czasu. Mogą stać się przewodnikiem po życiu tego słynnego działacza i polityka.
Zobacz więcej na temat:  Wincenty Witos biografia przemówienie II RP

Fenomen KUL-u i mistrzowie słowa. Opowieści Ireny Sławińskiej

– Na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim wytworzyła się atmosfera bardzo szczególna. My z Kresów, inni ze Śląska czy Pomorza. Było to spotkanie ludzi różnych formacji – opowiadała przed mikrofonem Polskiego Radia Irena Sławińska. Dziś mija 21 lat od śmierci tej znakomitej humanistki, znawczyni Norwida i teatru.
Zobacz więcej na temat:  Irena Sławińska literatura Wilno Katolicki Uniwersytet Lubelski (KUL) Lublin poezja dramat Czesław Miłosz

Jan Nowak-Jeziorański. Z archiwalnych wspomnień "kuriera z Warszawy"

20 stycznia mija 20 lat od śmierci Jana Nowaka-Jeziorańskiego, legendarnego "kuriera z Warszawy", emisariusza Komendy Głównej AK i Rządu RP w Londynie, wieloletniego dyrektora sekcji polskiej Radia Wolna Europa, dziennikarza, pisarza i publicysty. Z tej okazji w cyklu "Głosy z przeszłości" wysłuchaliśmy jego barwnych wspomnień.
Zobacz więcej na temat:  Jan Nowak-Jeziorański właśc. Zdzisław Jeziorański Jan Nowak-Jeziorański II wojna światowa sabotaż Dwójka Zobacz także Małgorzata Szymankiewicz Bożena Markowska

Na czym budujemy poczucie własnej wartości? Co nam w tym pomaga a co przeszkadza?

Rok jubileuszowy to czas łaski. Jesteśmy umiłowanymi dziećmi Boga. Czy o tym pamiętamy? Czy w to wierzymy? Czy mamy świadomość, że mimo całej grzeszności jesteśmy bezgranicznie kochani przez Boga? Czy jesteśmy narcyzami czy ludźmi pokornymi? Czy narcyzm jest przeszkodą w budowaniu poczucia własnej wartości? Czy pokora pomaga w akceptacji siebie i otwarciu się na Boga i drugiego człowieka? Na te pytania odpowiedzą Anna Czyżewska - psycholog i o. Krzysztof Pałys Dominikanin.
Zobacz więcej na temat:  śmierć życie Redakcja katolicka katolicyzm wiara

Przetłumaczyć Francuzów na polski. Joanna Guze o Camusie i dziennikach mistrzów

– Powiem coś bardzo komicznego: nie umiałam słowa po francusku. Do czasu studiów jedynie trochę się uczyłam tego języka. No i pojechałam do Paryża – opowiadała w archiwalnym radiowym nagraniu Joanna Guze o swojej translatorskiej drodze. 12 stycznia mija 16 lat od śmierci tej znakomitej tłumaczki i znawczyni sztuki.
Zobacz więcej na temat:  Francja tłumacz Julia Hartwig Lwów literatura Paryż Albert Camus historia sztuki

Co zostawił nam BenedyktXVI?

Papież Benedykt XVI zmarł 31 grudnia 2022 roku w wieku 95 lat. W odosobnieniu, jako emerytowany papież, przeżył 9 lat. Jako powód swojej decyzji w 2013 roku podał zaawansowany wiek, pogarszający się stan zdrowia i zmęczenie. W chwili abdykacji Benedykt XVI miał 85 lat. Jego pontyfikat, a wcześniej praca z JP II była imponującym zbiorem wydanych myśli nie tylko z dziedziny teologii, ale również kultury, sztuki a w szczególności muzyki. Na początku 2025 roku, dwa lata od śmierci Benedykta XVI, jaki obraz pozostawił po sobie papież – intelektualista opowie jezuita, prof. nauk teologicznych Dariusz  Kowalczyk- wykładowca na Papieskim Uniwersytecie Gregoriańskim w Rzymie.  
Zobacz więcej na temat:  śmierć życie Redakcja katolicka katolicyzm wiara Meksyk

"Chciałem, aby każdy mój film był inny". Radiowe wspomnienia Janusza Majewskiego

– Zawsze pociągało mnie to, co można było opowiedzieć z jakimś dodatkiem humoru, ale starałem się nie zeskorupieć w jakimś gatunku, nie stać się zaszufladkowanym specjalistą od komedii czy dramatu – opowiadał w jednej z archiwalnych audycji Polskiego Radia Janusz Majewski. Znakomity reżyser filmowy i scenarzysta, autor m.in. "Zaklętych rewirów", "C.K. Dezerterów", zmarł w wieku 92 lat, 10 stycznia 2024 roku.
Zobacz więcej na temat:  Janusz Majewski film polski Lwów II wojna światowa PRL literatura reżyser kino