81. urodziny Krystiana Lupy. "Teatr jest miejscem, w którym można inaczej żyć" – Artysta może stać się wyjątkowym wehikułem i zaprowadzić nas w podróż, której inaczej nie moglibyśmy odbyć – mówił w Polskim Radiu w 2014 roku Krystian Lupa. Ten ceniony reżyser teatralny i pedagog urodził się 81 lat temu, 7 listopada 1943 roku, w Jastrzębiu Zdroju. Zobacz więcej na temat: Krystian Lupa Stanisław Ignacy Witkiewicz literatura TEATR Thomas Bernhard psychologia wspomnienie
"Gdyby Francuzi mieli kogoś takiego, ogłosiliby go geniuszem". Karol Ludwik Koniński, zapomniany "religijny gwałtownik" Jeśli chodzi o gwałtowność i radykalizm religijnej myśli porównywano go z Pascalem czy Kierkegaardem. Jego prowadzony podczas wojny dziennik był ważną lekturą dla Czesława Miłosza, Marii Janion czy Jarosława Marka Rymkiewicza. Karol Ludwik Koniński był postacią, która warta jest przypomnienia. Zobacz więcej na temat: chrześcijaństwo religia II wojna światowa literatura dziennik msn21-historia
Słowa, które znajdziesz na cmentarzach. "Nie może być inaczej" Od hasłowych określeń po opisy dokonań. Od próśb o modlitwę po wyrazy żalu. Cytaty niosące pocieszenie, ale i słowa niepozostawiające miejsca na nadzieję. Te znane ze współczesnych cmentarzy napisy na grobach mają swoją długą wielowiekową historię. I bywają czasami zaskakujące. Zobacz więcej na temat: cmentarz starożytność starożytna Grecja starożytny Rzym literatura Epitafium
Astrolożka, ksiądz i naukowiec z dziedziny AI. Filozoficzne pytanie o fatum Dzieje człowieka wskazują, że część ludzkiego doświadczenia zawsze pozostanie poza naszą kontrolą. Czy to oznacza, że coś lub ktoś dyskretnie nad nami czuwa? "Powrót fatum" - taki tytuł nosi najnowsza książka Tomasza Stawiszyńskiego, filozofa i publicysty. Z autorem spotkaliśmy się w "Rozmowach po zmroku". Zobacz więcej na temat: Tomasz Stawiszyński Jakub Kukla KSIĄŻKA Dwójka psychologia astrologia
Na czym polega dobro? Arystoteles twierdził, że dążą do niego wszyscy ludzie. Mogą jednakże zupełnie inaczej je sobie wyobrażać. Mogą też padać ofiarą złudzeń i w pewnym momencie orientować się, że mami ich coś całkowicie przeciwnego, albo z uporem trwać przy swoim. Zobacz więcej na temat: Michał Nowak teologia
Maciej Kaziemierz Sarbiewski, ambasador historii Polski w Europie Maciej Kazimierz Sarbiewski - zwany sarmackim Horacym - tworzył w epoce baroku, pisał po łacinie, jego dzieła tłumaczono na język angielski i wydawano w wysokich nakładach w Europie. Zaangażowane politycznie teksty kształtowały odbiór spraw polskich i aktualnej historii w krajach zachodnich. Filozof prof. Władysław Tatarkiewicz nazwał Sarbiewskiego "pierwszym Polakiem w dziejach estetyki". Zobacz więcej na temat: Katarzyna Jankowska Maciej Kazimierz Sarbiewski Krzysztof Fordoński barok poezja
"Kogoś takiego jeszcze w Polsce nie było". Leszek Kołakowski o porażce życia – Kultura europejska jest z chrześcijaństwem do tego stopnia zrośnięta, że nie możemy sobie wyobrazić, w jaki sposób mogłaby bez tradycji chrześcijańskiej istnieć – mówił Leszek Kołakowski w 1979 roku na antenie Polskiej Sekcji Radia BBC. W 97. rocznicę urodzin tego znakomitego filozofa przypominamy kilka jego myśli dotyczących spraw fundamentalnych: sensu życia i religijności. Zobacz więcej na temat: chrześcijaństwo Leszek Kołakowski wspomnienie religia
"Podróże Guliwera" dla dorosłych. "Po tej książce człowiek nie będzie spokojny" – Kolejne pokolenia odnajdują tu swoje własne niepokoje i problemy – mówił prof. Józef Rurawski w Polskim Radiu o "Podróżach Guliwera" Jonathana Swifta. Ta jedna z najsłynniejszych powieści literatury angielskiej czytana w całości, bez tradycyjnych "skrótów dla młodzieży", okazuje się książką uniwersalną i bardzo gorzką. Zobacz więcej na temat: literatura oświecenie podróże Anglia fantastyka satyra alegoria HISTORIA
Didier Eribon: w przypadku starości zawsze jest jakieś "zbyt" - Bez wątpienia nikt nie ma ochoty myśleć o starości, jak się jest młodym. Później, gdy się jest dojrzałym człowiekiem, jest podobnie. A w zaawansowanym wieku najczęściej jest już na to za późno. Zawsze więc jest jakieś "zbyt": zbyt wcześnie albo zbyt późno, żeby podjąć ten temat - mówił w Dwójce Didier Eribon, francuski filozof, socjolog i autor książek. Zobacz więcej na temat: Didier Eribon Aldona Łaniewska-Wołłk KULTURA Dwójka KSIĄŻKA literatura
Fryderyk Nietzsche i "śmierć Boga". To nie była dobra wiadomość Co oznacza to słynne i niepokojące hasło wzięte z pism urodzonego 180 lat temu Fryderyka Nietzschego: "Bóg umarł"? Czy to stwierdzenie niemieckiego filozofa wypływało z chęci ślepej destrukcji religii i systemu wartości – i czy w świecie po "śmierci Boga" znaleźć można jeszcze jakąś nadzieję? Zobacz więcej na temat: Fryderyk Nietzsche chrześcijaństwo ateizm śmierć Bóg II wojna światowa
Jak rozpoznać heretyka? Kościół, rebelianci i kilka trudnych pytań Co łączy herezje znane z dziejów Europy? Odpowiedź – mówił prof. Leszek Kołakowski w radiowym cyklu opowieści o historii ruchów heretyckich – kryje się już w samej greckiej nazwie: "hairesis", czyli "wybór". Chodzi o niepoprawne z punktu widzenia Kościoła, bo samodzielne, decyzje w sprawach wiary. Zobacz więcej na temat: średniowiecze Leszek Kołakowski chrześcijaństwo teologia Kościół katolicki
Czy starość oznacza mądrość? Gościem "Rachunku myśli" był prof. Piotr Domeracki z Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, a tematem - starość. Tradycyjnie kojarzona jest z doświadczeniem i mądrością, ale też mniejszą sprawnością fizyczną, a z czasem również intelektualną oraz kłopotami zdrowotnymi. Zobacz więcej na temat: Piotr Domeracki starość Michał Nowak Dwójka
Ireneusz Kania i (prawie) wszystkie języki świata - Zawsze miałem niezwykłą ciekawość świata jako mozaiki odmiennych kultur, sposobów bycia, duchowości. Bardzo to mnie pociągało i chciałem jakoś się do tego zbliżyć. Dlatego uczyłem się wielu języków – opowiadał w archiwalnej radiowej audycji Ireneusz Kania. Ten znakomity tłumacz zmarł dokładnie rok temu, 9 października 2023, w wieku 83 lat. Zobacz więcej na temat: Ireneusz Kania tłumacz literatura język angielski języki obce Daleki Wschód religia
Tadeusza Kotarbińskiego zmagania z etyką – Żyć rozumnie. Odtrącić złudne opowieści. Trzeźwo sądzić. Z ponętnych urojeń wyzdrowieć. I temu tylko ufać, co zawrze w swej treści (...), rozwagi podpowiedź – pisał prof. Tadeusz Kotarbiński. Dziś mija 43 lata od śmierci tego wybitnego filozofa, etyka i logika, twórcy prakseologii, czyli teorii sprawnego działania. Zobacz więcej na temat: Lwów Warszawa etyka Tadeusz Kotarbiński historia Polski
Chrześcijanie, muzułmanie i Żydzi ocalają skarby starożytności. Szkoła Tłumaczy w Toledo W pierwszej połowie XII wieku arcybiskup Rajmund I założył w Toledo ośrodek przekładowy, w którym chrześcijanie, muzułmanie i Żydzi tłumaczyli z języka arabskiego m.in. antyczne dzieła. W Międzynarodowym Dniu Tłumacza warto przypomnieć to jedno z miejsc, dzięki któremu Europa uzyskała dostęp do skarbnicy dawnej wiedzy. Zobacz więcej na temat: średniowiecze starożytność literatura Hiszpania tłumaczenie islam chrześcijaństwo Żydzi
Doświadczenie mistyczne, czyli wyjście poza własne "ja" Zazwyczaj łączy się je z religią, choć może nie mieć związku z żadnym wyznaniem. W audycji "Rachunek myśli" (28.09) rozmawialiśmy o doświadczenia mistycznych. Zobacz więcej na temat: Michał Nowak Dwójka
Człowiek w obliczu fatum. Filozofowie interpretują przypadkowość zdarzeń natury Wśród wielu emocji i postaw związanych z powodzią pojawia się bezradność wobec niespodziewanego, niezasłużonego nieszczęścia. Konieczność godzenia się z nieuchronnością losu budzi uzasadniony sprzeciw. Zobacz więcej na temat: Katarzyna Jankowska NAUKA Sokrates Platon Ajschylos Marek Aureliusz starożytność
Prof. Barbara Skarga. Przeciw bezmyślnemu życiu – Czym jest zło, prawda, dobro? Pytając, krążymy wokół tych pojęć, zbliżamy się do tego, co mogłoby być zarysem odpowiedzi – mówiła w jednym z archiwalnych radiowych nagrań prof. Barbara Skarga, znakomita filozof, w czasie II wojny łączniczka AK, zesłana przez NKWD na ponad 10 lat do obozów pracy. Zobacz więcej na temat: wspomnienie II wojna światowa